اروپا راه‌اندازی اینستکس را هم مشروط کرد/ ایران باید به برجام پایبند باشد!

اتحادیه اروپا تهدید کرد اگر در پایبندی ایران به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تردید وجود داشته باشد، سازوکار مالی موسوم به اینستکس عملیاتی نخواهد شد.

یک دیپلمات اروپایی در گفتگو با رویترز گفت: «اگر درباره پایبندی ایران به مفاد برجام تردیدی وجود داشته باشد، ما دکمه بله را (در خصوص اینستکس) فشار نخواهیم داد».

به نوشته رویترز وزارت خارجه فرانسه نیز روز چهارشنبه اعلام کرد عملیاتی‌شدن اینستکس به «پایبندی کامل ایران به اجرای تعهداتش در برجام» بستگی دارد.

طرف‌های اروپایی برجام سال گذشته پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از این توافق ضمن ابراز «تأسف» از اقدام واشنگتن مدعی شدند بهره‌مندی ایران از مزایای اقتصادی برجام را تضمین می‌کنند. وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان سرانجام با صدور بیانیه مشترکی در بهمن ماه سال گذشته رسما ثبت یک کانال مالی ویژه برای تجارت با ایران موسوم به اینستکس را اعلام کردند.

بنابر ادعای آن‌ها هدف بلندمدت اینستکس (INSTEX) گشایش کانال‌های اقتصادی برای کشور‌های ثالثی است که تمایل به تجارت با ایران را دارند. آنها طی روزهای گذشته نیز مدعی راه‌اندازی رسمی این سازوکار مالی شدند، اما بنابر گفته مقامات کشورمان، با گذشت چند ماه از ثبت این سازوکار مالی، هیچ اقدام موثر و عملی در زمینه روابط تجاری ایران و اروپا صورت نگرفته است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا ۱۸ اردیبهشت پارسال به صورت یکجانبه و بدون دلیل خاصی از برجام که مورد تأیید جامعه جهانی و شورای امنیت سازمان ملل بود خارج شد و اعلام کرد کارزار فشار حداکثری علیه ایران را به راه خواهد انداخت تا صادرات نفت تهران را به صفر برساند و آن را مجبور کند بار دیگر به میز مذاکره بیاید تا «توافق بهتری» برای آمریکا رقم بخورد.

یک سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران و همچنین ژست‌های عوام‌فریبانه مقامات این کشور مبنی بر آمادگی گفتگو با ایران همزمان با فشارهای تحریمی و همچنین بدعهدی طرف‌های دیگر برجام به ویژه کشورهای اروپایی، سرانجام حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان ۱۸ اردیبهشت سال جاری در پاسخ به این گونه اقدامات، از توقف فروش مازاد اورانیوم غنی شده و آب سنگین خبر داد. بر این اساس، ایران محدودیت‌های مربوط به ذخیره‌سازی آب سنگین و اورانیوم غنی‌شده را رعایت نخواهد کرد. در عین حال، ایران تهدید کرده است که در مرحله بعد (پس از اتمام مهلت ۶۰ روزه به اروپا برای اجرای تعهدات بانکی و نفتی خود)، توقف بخش‌های دیگری از توافق هسته‌ای را در دستور کار قرار خواهد داد.

مقامات کشورمان روز سه‌شنبه اعلام کردند ایران در واکنش به پایبند نبودن اروپایی‌ها به تعهدات خود بر اساس برجام، مرز ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده را رد کرده است.