وقتی از جنسیت خود ناراضی هستی!

نمی‌توانستم علاقه‌ام را ابراز کنم، حق نداشتم در جامعه به راحتی و آزادانه نگاه کنم و همیشه سرم پایین بود، دوست داشتم آزادانه بخندم، آزادانه بپوشم و آزادانه صحبت کنم، عاشق بازی فوتبال بودم و به دلیل تفکرات خانواده‌ام حتی اجازه این بازی را در باشگاه نداشتم… احساس لطافت و ظرافت دخترانه را دوست دارم اما محدودیت‌ها آزارم می‌دهد.

برخی خانواده‌ها این آزادی را برای دخترانشان فراهم می‌کنند اما من با وجود اینکه حدود ۳۹ سال سن دارم تا قبل از غروب باید خانه باشم.

مریم ادامه می‌دهد: از بچگی اجازه بلند خندیدن و بلند حرف زدن را نداشتم و چون خانواده حساسی داشتم، اجازه بیرون رفتن با دوستان برای خرید و رفتن به کافی‌شاپ … برایم فراهم نبود، همیشه دوست داشتم پسر باشم.

او می‌گوید: در محیط کار هم چون یک خانم هستم، مردان همکارم چندان از من حرف شنوی ندارند و برایشان سخت است که پست سازمانی من از آن‌ها بالاتر است.

زهرا ۳۰ ساله نیز با اشاره به اینکه زمینه برای پیشرفت زن در جامعه محدودتر است، ادامه می‌دهد: می‌گویند حق تقدم با خانم‌ها است، اما نمیدانم چرا بهترین‌ها در خانه سهم مردان است و حتی در مهمانی‌ها هم، پذیرایی از مردان آغاز می‌شود.

او که چند سالی است از همسرش جدا شده، می‌گوید: دید خوبی به زنان مطلقه نسبت به مردان مطلقه وجود ندارد.

زهرا ادامه می‌دهد: دوست داشتم مرد بودم تا بتوانم در اجتماع حضور فعال‌تری داشته باشم و آزادانه شغل مورد علاقه‌ام را انتخاب کنم.

زن یا مرد بودن مهم نیست، وقتی انتخاب تو “درست بودن” باشه فرقی نمیکنه که مرد باشی یا زن، راه خودتو پیدا می‌کنی؛ اینها حرفهای شیدا ۲۸ ساله است که از جنسیت خود راضی است و می‌گوید: زن فرشته است و خدا هر چه ظرافت داشته در وجود دختر قرار داده است دختر لطیف، جذاب و مهربونه و الان من به عنوان یک زن نه تنها به وجود خودم افتخار می‌کنم بلکه هیچ موقع نیز دوست نداشتم به جای جنس مخالفم باشم.

علی ۴۵ ساله می‌گوید: نه اینکه از جنسیت خود راضی نباشم اما همین‌که وظیفه امرار معاش خانواده بر دوش من است، گاهی به همسرم حسادت میکنم و می‌گویم ای کاش من هم زن بودم و آسوده از این امور.

او ادامه می‌دهد: از اختیاراتی که دارم راضی هستم اما بار مسئولیتی که بر دوش من است گاهی خسته و نگرانم می‌کند.

احمد که رضایت کاملی از جنسیت خود دارد، می‌گوید: حس اقتدار مردانه باعث شده تا به جنسیتم افتخار کنم، البته اقتدار با قدرت فرق داره و مرد به واسطه پشتیبان بودن و یا پشتیبان شدن، در بهترین حالت اقتدار قرار می‌گیره و این موضوع برای من بسیار ارزشمند و خوشاینده.

او ادامه می‌دهد: معتقدم یک مرد همیشه در خصوص تصمیم گیری‌های مختلف سطوح زندگیش به ویژه مسائل اجتماعی قدرت بیشتر و آزادی عمل بهتری دارد…

کسی که به طور مستمر از جنسیت بیولوژیک خود ناراضی است و تمایل یا اصرار بر متعلق بودن به جنس مقابل را دارد، گرفتار اختلال هویت جنسیتی شده است.

مژده ارشادی مدرس و روانشناس بالینی در دانشگاه شهرکرد در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه اختلال هویت جنسیتی گاه در کودکی و گاه در بزرگسالی آغاز می‌شود، اظهار کرد: این افراد در مورد زن یا مرد بودن خود دچار ابهام و تعارض هستند و احساساتشان با وضعیت جسمانیشان مخالف است.

وی با اشاره به اینکه در اختلال هویت جنسیتی، جنسیت افراد با بیولوژیک آن‌ها همخوانی ندارد، افزود: این افراد همواره احساس نارضایتی، بی‌حوصلگی، استرس، خشم و افسردگی خواهند داشت.

ارشادی با تاکید بر اینکه اختلال هویت جنسیتی به معنای همجنسگرایی نیست، ادامه داد: این افراد بیشتر تمایل دارند دوستان غیر همجنس خود را انتخاب کرده و نگاه آن‎‌ها جنسی نیست.

عضو سازمان نظام مشاوره و روان‌شناسی ایران با بیان اینکه اختلال هویت جنسیتی جزء اختلالات پر شیوع محسوب نمی‌شود، تصریح کرد: متاسفانه با توجه به سبک زندگی اجتماعی، این اختلال در حال بروز و شیوع بیشتری قرار دارد.

وی عواملی مختلفی همچون ژنتیک و عوامل عصبی- زیستی را در ایجاد این اختلال موثر دانست و اضافه کرد: مصرف برخی هورمون‌ها در دوران بارداری زمینه‌ساز ایجاد این اختلال در جنین خواهد بود.

ارشادی “ابراز نیازهای هوشیار و ناهوشیار والدین” را یکی از عواملی ایجاد اختلال هویت جنسیتی عنوان کرد و گفت: زمانی که والدین با وجود تمام شایستگی‌های فرزند خود، او را بی‌ارزش تلقی کرده و خواهان داشتن فرزندی غیرهمجنس با فرزند خود هستند موجب می‌شود که فرزندشان از جنسیت خود ناراضی شده و زمینه را برای ایجاد این اختلال در او فراهم کنند.

وی رواج تک فرزندی را از دیگر عوامل برشمرد و گفت: حمایت بیش از حد از فرزند موجب تربیت فردی بدون مهارت شده که این بی‌مهارتی و نداشتن توانایی حل مسئله مشکلاتی را برایش ایجاد می‌کند که سبب می‌شود فرزند احساس کند این مشکلات مربوط به جنسیت او است.

عضو انجمن روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان ایران به نقیصه‌های آسیب‌زننده جامعه نیز به عنوان عامل دیگر ایجاد اختلال هویت جنسیتی اشاره و تصریح کرد: زمانی که یک فعل غلط تنها برای یک جنس محرومیت ایجاد کند، شخص را به سمت نارضایتی از جنسیت و بروز رفتارهای اغراق‌آمیز از دختر یا پسر محروم پیش‌می‌برد.

وی عدم حضور یکی از والدین در نقش خود را یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد این اختلال دانست و افزود: زمانی که بار زندگی بر دوش مادر خانواده بوده و اصطلاحا در زندگی هم مرد بوده و هم زن و یا زمانی که نقش پدر در خانواده بسیار کم‌رنگ است و قاطعیتی ندارد، این شرایط سبب می‌شود اعضای خانواده نسبت به جنسیت خود احساس نارضایتی پیدا کنند.

ارشادی با تاکید بر اینکه تقوا داشتن و تزکیه نفس برای همگان تاکید شده است و متاسفانه این امر هم در جامعه جنسیتی شده، اضافه کرد: ما به جای اینکه تفاوت‎های جنستی را به طور شفاف توضیح دهیم، آن‌ها را به عقده تبدیل کرده‎ایم.

عضو انجمن خانواده درمانی ایران تاکید کرد: زمانی که تنها ملاک نقص، جنسیت باشد، جنسیت از مسیر درست خارج شده و وارد نبایدها می‌شود و به طور کلی مسائل تربیتی، محیطی و خوب و بد کردن از جنسیت، موجب ناکامی‌های پی‌درپی، محرومیت‌های پشت سر هم و پرخاشگری و نفی خود و بروز رفتارهای پرخطر خواهد شد.

وی با بیان اینکه اختلال هویت جنسیتی، یک اختلال زودگذر نیست، اظهار کرد: ابن اختلال به شرایط و علل پیش‌آمده بستگی دارد و برطرف کردن این مسائل می‌تواند اختلال را به اتمام برساند.

ارشادی با تاکید بر اینکه برای درمان این اختلال نباید وارد کلیشه شویم، گفت: ابتدا باید به سمت تشخیص پیش رفته و به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنیم.

وی با اشاره به اینکه سرزنش برای رفع این اختلال جوابگو نخواهد بود، تصریح کرد: موردی که می‌تواند به شدت فرایند برگشت به سلامت را از بین برده و آسیب بزند، استفاده از نصیحت است.

این مدرس دانشگاه آموزش والدین، بررسی زخم‌های موجود در خانه، ایجاد اعتماد به نفس، آموزش مهارت‌های حل مسئله و کنترل هیجان در مدار پذیرش افراد را از جمله راهکارهای درمان اختلال هویت جنسی برشمرد.

ارشادی با تاکید بر اینکه باید در رفتارهای خطا، جنسیت‌زدایی شود، افزود: در این امر نیازمند یک فرهنگ و آموزش‌های جمعی هستیم، اگر آموزش به درستی صورت گرفته و از جنسیت به عنوان نقطه تحقیر استفاده نکنیم و ارزش‌گذاری درستی داشته باشیم، بسیاری از این مسائل و گرایشات خطا از بین خواهند رفت.

وی با اشاره به اینکه بیشتر با گرایشات پسر شدن از سوی دختران مواجه هستیم، گفت: متاسفانه با تحقیر بیش از اندازه دختران مواجه هستیم در صورتی که باید بپذیریم که دختران در قالب خودشان توانا هستند و جنسیت باعث حقارت نیست.