به گزارش ایسنا، آتشفشان گسستگی در پوسته یک جرم سیاره‌ای مانند زمین است که گدازه های داغ، خاکستر آتشفشانی و گازها را قادر می سازد تا از اتاقک ماگما به بیرون فرار کنند. ما طی این خبر قصد داریم ۱۰ آتشفشان جذاب منظومه شمسی را برای شما نمایش داده و معرفی کنیم.

۱۰. آتشفشان “مائونا کیا”(Mauna Kea) زمین

بلندترین کوه کره زمین، “مائونا کیا” است و ارتفاع آن ۳۳ هزار و ۵۰۰ فوت(۱۰۲۱۰.۸ متر) است که ارتفاع Hن یک مایل بلندتر از کوه اورست است. مائونا کیا در جزیره “بیگ” در هاوایی قرار دارد و بومیان هاوایی اهمیت زیادی برای آن قائل هستند و به نوعی آنجا را یک مکان مقدس می‌دانند.

۹. “کوه مات “(Maat Mons) زهره

کوه مات یا مات مانز بلندترین آتشفشان سیاره زهره است. این تصویر راداری از آتشفشان مات مانز در سال ۱۹۹۱ توسط فضاپیمای “ماژلان”(Magellan spacecraft) ناسا ثبت شده است. مات مانز یک “آتشفشان سپری”(Shield volcano) است. از روی هم قرار گرفتن روانه‌های متوالی آتشفشان، ساختمان مدور کم‌ارتفاعی شبیه سپر تشکیل می‌شود که قطر آن غالباً به چندین ۱۰ کیلومتر می‌رسد و به آن آتشفشان سپری می‌گویند. در این نوع آتشفشان، ماگما از یک نقطه خارج می‌شود و به‌ صورت مخروط‌های پهنی که دارای شیب دامنه‌ای بسیار کم هستند، در سطح زمین ظاهر می‌شود. این آتشفشان نام “مات” را از الهه مصری حقیقت، عدالت گرفته است و واژه مانز هم در لاتین به معنی کوه است.

۸. “یخ‌فشان قمر انسلادوس”(Enceladus’ Cryovolcanoes) زحل

یخ‌فشان یا آتش‌فشان یخ، موضوعی است که همیشه دانشمندان به بررسی آن می‌پردازند. دانشمندان نخستین بار در سال ۲۰۰۵ لکه‌های یخی روی آتشفشان‌ها را مشاهده کرده و متوجه آنها شدند. یخ فشان انسلادوس بسیار کوچک است و حتی از کوه المپیوس نیز کوچک‌تر است. یخ‌فشان(Cryovolcano) یا آتش‌فشان یخ، یک فوران آتش‌فشان وار مواد فرار مانند آب، آمونیاک یا متان است که در شرایطی به جای سنگ مذاب، این مواد به‌ صورت گاز یا مایع و بخار به بیرون پرتاب می‌شوند. پس از فوران، این یخ گدازه‌ها در اثر دمای بسیار پایین پیرامون یخ‌فشان به‌زودی متراکم و به شکل جامد در می‌آیند.

۷. ” کوه المپوس”(Olympus Mons) مریخ

کوه المپوس مریخ بزرگترین آتشفشان منظومه شمسی است. قطر کوه المپوس ۳۷۴ مایل(تقریباً اندازه آریزونا) ، طول آن ۱۶ مایل و دارای دهانه‌ای ۵۰ مایلی در قله خود است. دانشمندان معتقدند که این آتشفشان حداقل دو میلیون سال است که فعال نبوده است، زیرا هیچ مدرکی در مورد گدازه‌های آتشفشانی اخیر در این نزدیکی وجود ندارد. کوه المپوس یک آتش‌فشان فعال است. علت بزرگ بودن کوه المپوس و دیگر آتش‌فشان‌های مریخ، عدم حرکت پوستهٔ آن سیاره در مقایسه با پوستهٔ زمین دانسته می‌شود. حرکت کم صفحه‌های مریخ موجب می‌شود که مواد مذاب از جای ثابتی فوران کنند و به آرامی کوه‌های عظیمی را ایجاد نمایند.

۶. “یخ فشان فعال تریتون”(Triton’s Active Cryovolcanoes) نپتون

کاوشگر فضایی “وُویجر ۲”(Voyager ۲) در سال ۱۹۸۹ برای ثبت هر یک از این تصاویر پیکسلی ۴۵ دقیقه وقت صرف کرده است. در تصاویر توده‌های یخ فشان نمایان هستند اما دانشمندان در آن زمان گمان می‌کردند که آنها ابرهای بزرگ حاوی نیتروژن و متان منجمد هستند.

۵. “آتشفشان‌های تارسیس” مریخ

بنا به گفته ناسا، منطقه “تارسیس”(Tharsis) مریخ میزبان ۱۲ آتشفشان غول‌پیکر است. تارسیس (Tharsis) یک فلات بسیار بزرگ آتشفشانی است که در منطقه نیمگان(استوا) سیاره مریخ و در پایانه غربی “دره‌وار مارینر”(Valles Marineris) واقع شده است.

در تصویر فوق، منطقه تارسیس شرقی که توسط فضاپیمای “وایکینگ ۱”(Viking ۱) در سال ۱۹۸۰ ثبت شده قابل مشاهده است.

در سمت چپ، از بالا به پایین، می‌توانید سه آتشفشان سپری را که تقریباً ۱۶ مایل (۲۵ کیلومتر) ارتفاع دارند ببینید. نام این آتشفشان‌ها، “Ascraeus Mons”، “Pavoni Mons” و “Arsia Mons” نام دارند. در سمت راست بالا یک آتشفشان سپری دیگری به نام “Tharsis Tholus” وجود دارد.

آتشفشان سپری(Shield volcano) یکی از انواع آتشفشان است. از روی هم قرار گرفتن روانه‌های متوالی آتشفشان، ساختار مدور کم‌ارتفاعی شبیه سپر تشکیل می‌شود که قطر آن غالباً به چند ۱۰ کیلومتر می‌رسد که به آن آتشفشان سپری می‌گویند.

در این نوع آتشفشان، ماگما از یک نقطه خارج می‌شود و به صورت مخروط‌های پهنی که دارای شیب دامنه‌ای بسیار کم هستند، در سطح زمین ظاهر می‌شود.

۴. “کوه‌های رایت”(Wright Mons) پلوتون

از زمان پرتاب فضاپیمای “نیوهورایزن” ناسا در سال ۲۰۱۵ بر روی پلوتون، دانشمندان در حال تحلیل تصاویر این سیاره کوتوله بودند. اگرچه هنوز تأیید نشده است، بسیاری از دانشمندان بر این باورند که این تصویر از ۹۰ کیلومتری نیمکره جنوبی پلوتون ثبت شده است.

۳. آتشفشان “لوکی پاتِرا”(Loki Patera) قمر آیو مشتری

آتشفشان “لوکی پاتِرا” یک گدازه فعال در سطح قمر آیو مشتری است. این آتشفشان نخستین بار در سال ۱۹۷۹ توسط فضاپیما “وویجر ۱ “( Voyager ۱) مشاهده شد و از آن زمان تاکنون دانشمندان در حال مطالعه ساختار آن هستند. آتشفشان “لوکی پاتِرا” تقریباً در هر ۵۴۰ “روز زمین”(Earth days) فوران می کند. آخرین فوران آن در ماه مه سال ۲۰۱۸ بود، بنابراین دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند فوران بعدی باید در راه باشد.

۲. آتشفشان‌های “پَن‌کیک”(Pancake Volcanoes) زهره

آتشفشان‌های پنکیک زهره از عجیب‌ترین ویژگی‌های منظومه شمسی هستند. آتشفشان‌های گنبدی پنکیک به دلیل شکل صاف و دایره‌ای پن کیک نامگذاری شده‌اند. پیشتر تصور می‌شد این نام به دلیل چسبندگی و وزن جریان‌های گدازه به آنها داده شده است. عرض گنبدهای موجود در این تصویر تقریبا ۴۰ مایل است. این گروه خاص از آتشفشان‌های پنکیکی زهره “Carmenta Farra” نامگذاری شده و توسط فضاپیمای ماژلان ناسا در سال ۱۹۹۱ تصویربرداری شده است.

۱. “کوه‌های دوم”(Doom Mons) قمر تایتان  زحل

کوه‌های دوم احتمالاً بلندترین قله در ماه تایتان زحل  است. قطر این کوه تقریباً ۴۵ مایل است. با کمال تعجب این کوه درست در کنار “سوترا پاترا”(Sotra Patera) عمیق‌ترین گودال موجود در قمر تایتان است. آتشفشان‌شناس‌ها گمان می‌کنند که کوه‌های دوم و “کوه‌های اِربور”(Erebor Mons) که در نزدیکی ان قرار دارد یخ فشان‌هایی هستند که آب را در اعماق سطح خود ذوب می‌کنند.