مشاوری که هیچ کس دوستش نداشت!

ابوالفضل خدائی: سرانجام گمانه زنی ها درباره اختلافات ترامپ و بولتون به واقعیت تبدیل شد و شب گذشته رئیس جمهور آمریکا از مشاور امنیت ملی خود خواست تا از سمتش استعفا کند. ترامپ در توئیترش به اختلافات زیادش با بولتون اشاره کرد و نوشت که دیگر به خدمت او نیازی نیست. جان بولتون نیز در توییتی در فاصله کمی بعد از اعلام کنار گذاشته شدن او از سمت مشاور امنیت ملی دولت آمریکا از سوی ترامپ مدعی شد که رئیس جمهور آمریکا در این مورد دروغ گفته و این خود او بوده که از این سمت استعفا کرده است. بولتون با تاکید بر این که این اول خود او بوده که می‌خواسته استعفا دهد روایت رئیس جمهور از وقایع مربوط به برکناریش را نادرست خواند. (اینجا) در مورد جانشین بولتون نیز رئیس جمهور آمریکا وعده داد که در هفته آینده مشاور جدیدش را معرفی کند. در این راستا کاخ سفید نیز شب گذشته اعلام کرد که چارلی کوپرمن، جایگزین جان بولتون خواهد شد. (اینجا) مشاور اسبق و بلندپرواز ترامپ به مدت 17 ماه در کاخ سفید حضور داشت و جایگزین مایکل فلین و هربرت مک مستر شده بود. در روزهای اخیر نیز برخی منابع گزارش دادند که بولتون به وزارت خارجه چشم دوخته است اما او حالا به یک مهره سوخته تبدیل شده و جدا شدنش از دولت ترامپ با استقبال گسترده کشورها و حتی مقام های آمریکایی روبرو بوده که در ادامه برخی از این واکنش ها را می خوانید :

از همان آغاز اعلام خبر برکناری مشاور جنگ طلب ترامپ موضع گیری ها نیز شروع شد و در ابتدا سناتور رند پال از این اقدام استقبال کرد. این سناتور جمهوری خواه اظهار داشت که تهدید جنگ با رفتن بولتون از کاخ سفید در سراسر جهان کاهش خواهد یافت. (اینجا)

شیرین هانتر استاد روابط بین الملل دانشگاه جورج تاون واشنگتن نیز اظهار داشت: اخراج “جان بولتون” از کاخ سفید موضع جنگ طلب‌ها و تندروهای ضد ایرانی را تضعیف می کند و نشان می دهد که رییس جمهوری آمریکا نمی خواهد وارد درگیری نظامی با ایران بشود. (اینجا)

کاندولیزا رایس» وزیر پیشین امور خارجه آمریکا در خصوص اخراج مشاور امنیت ملی ترامپ، گفت: بولتون مجبور شد برود. وی اضافه کرد: من فکر می‌کنم یک نوع اختلاف‌نظر طولانی‌مدت میان جان و رئیس‌جمهور و شاید با افراد دیگر در دولت وجود داشته باشد. (اینجا)

سناتور برنی سندرز،نامزد دموکرات نیز گفت: سمبل مشکل از بین رفته است. دلیل اقتدارگرایی همچنان باقی است.

اما در طرف دیگر مارکو روبیو از مشاور برکنار شده ترامپ حمایت کرد و گفت از طرفداران بزرگ جان بولتون هستم.

باب منندز دموکرات از کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان نیز اظهار داشت: این حکایت از سبک رئیس جمهور دارد. او افراد بله قربان گو می‌خواهد. او بارها متناقض از نظرات رئیس جمهور حرف زد و عمل کرد و این چیزی نبود که ترامپ می‌خواست.

الیوت انگل نماینده دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نیزگفت: این اخراج به معنای آشفتگی کامل سیاست خارجی دولت ترامپ است. نیاز به رهبری آمریکا در جای جای جهان احساس می‌شود. فرایند تصمیم گیری درباره امنیت ملی دچار هرج و مرج است و حالا آمریکا کمتر امن است.

مایک مک کائول عضو جمهوری خواه کمیته روابط خارجی نیز گفت: فکر می‌کنم ترامپ صادقانه فکر می‌کند می‌تواند با ایران مذاکره و معامله کند. اما بولتون دیدگاه خود را داشت و می‌گفت با طالبان، با آیت‌الله نمی‌توانید مذاکره کنید. رئیس جمهور می‌خواهد روابط بهتری با دشمنان ما داشته باشد.

ریچار گووان،مدیر گروه بین‌المللی بحران تصریح کرد: بولتون مخالف نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل، دادگاه بین‌المللی کیفری و … بود. ایالات متحده در بحران‌های بین‌المللی به حاشیه رانده شده است و به چندجانبه‌گرایی اعتقاد نداشت و حالا ممکن است وقت و انرژی کمتری برای تخریب سازمان‌های بین‌المللی هزینه کند.

سناتور کریس مورفی هم عنوان کرد: بولتون انتخاب اشتباه ترامپ بود. حالا مردم کمتری در گوش ترامپ نوای جنگ را می‌خوانند. اما کسی نمی‌تواند در کابینه به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ کار کند.

لیندسی گراهام سناتور سرشناس جمهوری‌خواه و تندروی آمریکا گفت: امیدوارم ترامپ کسی را انتخاب کند که دارای پیشینه قوی در امنیت ملی باشد و هنگام برقراری نظم جهانی به قدرت بلامنازعه آمریکا توجه کند. قدرت بهتر از ضعف است.

در ادامه نیز نوربرت روتگن رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس آلمان هم در ارزیابی این برکناری گفت: این یک فرصت است برای{بهترشدن} روابط کشورهای بین آتلانتیک.

«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه ورسیه در واکنش به برکناری جان بولتون گفت: کنار رفتن بولتون از پست مشاور امنیت ملی آمریکا، موضع روسیه را در قبال واشنگتن تغییر نمی دهد. (اینجا)

وزیر صنعت دولت ونزوئلا که جان بولتون، مشاور برکنار شده امنیت ملی آمریکا او را به “مشارکت در قاچاق کوکائین” متهم می‌کرد و تحت انتقاد شدید خود قرار می‌داد، بولتون را “بزرگترین دروغگو” که آسیب بسیار بزرگی به مردم ونزوئلا زده، دانست. وی افزود: “حقیقت تاریخی، دیو جنگ را مغلوب ساخته؛ آینده از آن ماست”.

واکنش مقام های ایران به اخراج بولتون

حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان در واکنش به برکناری بولتون گفت که آمریکا باید بفهمد که جنگ‌طلبی و جنگ‌طلبان سودی ندارد و باید جنگ‌طلبان را کنار گذاشته و سیاست‌های جنگ‌طلبی و فشار حداکثری را رها کند.

سخنگوی وزارت خارجه از واکنش وزیر خارجه کشورمان به اخراج بولتون خبر داد. سیدعباس موسوی رئیس مرکز دیپلماسی عمومی وزارت خارجه کشورمان در توئیت خود نوشت: دکتر ظریف در پاسخ به درخواست یک خبرنگار آمریکایی که خواستار اظهار نظر درباره اخراج جان بولتون شده بود گفت: “ما درباره امور داخلی ایالات متحده اظهار نظری نمی کنیم. (اینجا)

مجید تخت روانچی نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، برکناری جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ را یک مساله داخلی دانست و گفت مادامی که سیاست تروریسم اقتصادی واشنگتن علیه مردم ایران لغو نشود، مذاکره با آمریکا منتفی است. (اینجا)
علی ربیعی نیز در توئیترش نوشت: جان بولتون ماه ها پیش وعده داده بود که ایران تا سه ماه دیگر نخواهد بود؛ ما هنوز ایستاده‌ایم و او رفته است؛ همانگونه که همه ایران ستیزان، یکایک صحنه را ترک کردند. با اخراج بزرگترین حامی جنگ و تروریسم اقتصادی، کاخ سفید با مانع کمتری برای درک واقعیت های ایران مواجه خواهد بود.
گزینه های ترامپ برای انتخاب مشاور امنیت ملی جدید
« نیویورک تایمز» در گزارش خود درباره گزینه‌های احتمالی جانشینی جان بولتون در مجموع به ۱۰ نفر اشاره کرده و عضو ارشد جمهوری‌خواه کنگره هم از سه نفر نام برده است که دو تای آنها در گزارش نیویورک تایمز به آنها اشاره شده است.

لیست گسترده نامزدهای احتمالی برای تصدی پست مشاور امنیت ملی افراد زیر اعلام شده اند:

«فِرِد فلایتز رئیس دفتر پیشین جان بولتون، «کِیت کلاگ» ژنرال بازنشسته، «جَک کِین» قائم مقام پیشین رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا، «رابرت بلر» مشاور رئیس موقت کارکنان کاخ سفید، «رابرت اوبراین» نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در زمینه مسائل مرتبط با گروگانگیری».

سپس به لیست پنج نفره از نامزدهایی اشاره شده که شانس بیشتری برای جایگزینی جان بولتون دارند: چارلز ام. کوپرمن، استفان بیگان، برایان هوک، داگلاس مک‌گرگور و ریچارد گرنل.

واشنگتن‌پست: بولتون هیچ دستاورد مهمی جز هرج و مرج نداشت

روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در در سرمقاله خود ضمن تأکید بر اینکه مشاور امنیت ملی کاخ سفید پیش از این باید برکنار می‌شد، نوشت که «جان بولتون»، میراثی جز هرج و مرج و اختلال عملکرد نداشت و هیچ دستاورد مهمی برجای نگذاشت.

واشنگتن‌پست در تحلیل این رخداد نوشت که کناره‌گیری جان بولتون از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید یک اقدام منطقی بود که حتی موعد آن نیز به سر رسیده بود.

این گزارش سپس به موضع جنگ‌طلبانه بولتون اشاره کرد و نوشت که وی با یک ایدئولوژی سفت و سخت، طرفدار اقدام نظامی علیه دشمنان و رقبای آمریکا و مخالف مذاکره با کره شمالی و ایران بود.

طبق این گزارش، بولتون به ابتکار عمل و طرح‌های دیگران همچون طرح مذاکرات کره شمالی و افغانستان هجوم می‌برد و به دنبال پیش بردن منافع و پروژه‌های خود بود که بعنوان نمونه می‌توان به حمایت وی از کودتا علیه دولت «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا اشاره کرد که به شکست منتهی شد.

طبق این گزارش، قطعاً عدم علاقه ترامپ به فرایند منظم، زمینه را برای ضعف و اختلال عملکرد بولتون فراهم آورده بود. در دوران تصدی بولتون، رئیس‌جمهور آمریکا به طور ناگهانی مسیر خود در خصوص بمباران کردن ایران و همچنین صلح با طالبان را تغییر داد و موضع وی در خصوص چین به اندازه‌ای تغییر می‌کرد که هماهنگ شدن با آن غیرممکن بود به طوریکه اخیراً به خبرنگاران گفت: «متأسفم، این شیوه مذاکره من است».

واشنگتن‌پست در پایان در خصوص کناره‌گیری بولتون از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید نتیجه‌گیری کرد چهارمین مشاور امنیت ملی ترامپ، در صورتیکه بتواند کسی را برای این سمت پیدا کند، مجبور است، بسیار منعطف تر از بولتون باشد.