ده دقیقه سفر از شمالغرب تا جنوب شرق تهران

چرا که براساس اعلام مدیرعامل شرکت راه‌آهن شهری تهران بخش مياني و شمالي خط هفت را در دو مرحله زماني تير و اسفند ماه سال گذشته با 8 ايستگاه افتتاح شد، كه تعداد اين ايستگاه‌ها با احتساب مجموعه ايستگاه‌هاي بهره‌برداري شده طي ماه‌هاي آينده در سال 98 به 16 ايستگاه خواهد رسيد و همچنين 6 ايستگاه باقيمانده در برنامه سال 99 بوده كه در مجموعه با تامين منابع مالي و تكميل خط 7؛ شاهد 22 ايستگاه با 27 كليومتر تونل در اين خط خواهيم بودتا شهروندان تهرانی از شمالی‌ترین نقطه شمالغرب تهران از میدان کتاب و میدان صنعت تا میدان محمدیه و جنوب شرقی‌ترین نقطه تهران یعنی ورزشگاه جهان پهلوان تختی را در ده دقیقه طی کنند. سفری که قرار است طی ده دقیقه از شمالغربی ترین نقطه تهران آغاز و به شلوغ‌ترین نقطه تهران ختم شود.

در خصوص خطوط بهره برداری شده و در حال تکمیل خط 7 متروی تهران که قرار است امروز با افتتاح دو خط دیگر به کار خود ادامه دهد با علی امام مدیرعامل شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) به گفت و گو نشسته‌ایم.

در رابطه با افتتاح نیمه شرقی خط 7 مترو تهران توضیح دهید؟

خط 7 مترو در بخش میانی و بخش شمالی سال گذشته در دو مرحله تدوین و افتتاح شد. مرحله اول بخش میانی بود که حدفاصل ایستگاه مهدیه تا ایستگاه شهید نواب صفوی بود که در تیرماه 97 به بهره برداری رسید که درادامه نیز 6 الی 5 ایستگاه به بهره برداری رسید.

مرحله دوم تکمیل بخش شمالی در دستور کار قرار داشت که منتهی شد به افتتاح 25 اسفند 97 که 5/7 کیلومتر شمالی با سه ایستگاه مورد بهره برداری قرار گرفت که حدفاصل ایستگاه نواب صفوی تا میدان صنعت بود که به بهره برداری رسید.

مرحله سوم که طی دوشنبه هفته گذشته بهره برداری غیر رسمی آن شروع شد بخش شرقی حدفاصل ایستگاه مهدیه تا ایستگاه بسیج بود که 2 ایستگاه بسیج و میدان محمدیه به بهره برداری خواهد رسید و در ادامه ایستگاه‌هایی که در این 22 کیلومتر هستند تکمیل خواهند شد.

باید یادآور شد که برخی از ایستگاه‌ها تقاطعی خواهند بود به عبارتی با خطوط قبلی که تقاطعی بودند این امکان را به شهروندان خواهند داد که براحتی بتوانند تبادل سفر نیز داشته باشند.

همچنین باید یادآور شد در کنار خط 7 متروی تهران، خطوط دیگر نیز از جمله ایستگاه میدان محمدیه روز دوشنبه هفته گذشته مورد بهره برداری قرار گرفت که ایستگاه تقاطعی آن با ایستگاه شماره 1 خواهد بود. در ادامه ایستگاه شهید نواب صفوی خواهد بود که این ایستگاه نیز با خط تقاطعی شماره 2 تقاطعی خواهد داشت که باید خاطر نشان کرد هر دو خط نیز سال گذشته مورد بهره برداری قرار گرفته بود.

همچنین در آینده نزدیک که امیدواریم پایان امسال باشد ایستگاه تربیت مدرس که در خط 7 راه اندازی شده است با خط 6 تقاطعی آن برقرار گردد تا امکان تبادل سفر برای شهروندان نیز فراهم گردد لذا در تلاش هستیم تا بهره برداری این خط نیز به اتمام برسد.

باید یادآور شد که ایستگاه تربیت مدرس نیز در خط 7 مترو تهران افتتاح شده است که با راه اندازی این بخش این ایستگاه نیز با خط شماره 6 مترو تقاطعی خواهد داشت که برای شهروندان و مسافران امکان تبادل سفر را فراهم خواهد کرد.

در آینده چند ایستگاه دیگر به خط 1 و 7 تهران اضافه خواهند شد و چه فاصله زمانی برای افتتاحیه آن پیش بینی می‌کنید؟

در سال آینده ایستگاه آزادی و ایستگاه میدان توحید در دستور کار قرار دارد که قرار است این دو ایستگاه نیز راه اندازی شده و ایستگاه تقاطعی آن در خط 4 متروی تهران فراهم گردد تا در ادامه امکان تبادل سفر برای شهروندان نیز مهیا شود.

ساعات کار این خطوط و فاصله گذر قطارها در ایستگاه‌ها چقدر خواهند بود؟

برای ایستگاه خط 7 متروی تهران فعلاً براساس سناریوی که داریم سر فصل حرکتی حدفاصل 12 دقیقه‌ای برای آن در نظر گرفته شده که با توجه به اینکه بخش شرقی این خط نیز بهره برداری غیر رسمی آن شروع می‌شود برای این خط هم سر فصل حرکتی 12 دقیقه در نظر گرفته شده که امیدواریم تا انتهای سال جاری در کل 22 کیلومتر بتوان به سر فصل حرکتی 10 دقیقه رسید.

در خصوص کم کردن این سرفصل زمان بندی حرکتی نیز باید خاطر نشان کرد که کم کردن سر فصل‌های حرکتی زیر 10 دقیقه مستلزم اقدامات بیشتری از جمله؛ تکمیل سیستم تهویه، افزایش ناوگانها و … است که هر کدام از موارد در دستور کار قرار دارد.

در آینده چند ایستگاه به خط 1 و 7 متروی اضافه خواهند شد و چه زمانی را برای افتتاح این ایستگاه‌ها پیش بینی می‌کنید؟

تا به امروز در خط 7 متروی تهران با افتتاح این دو ایستگاه که امروز به بهره برداری خواهند رسید جمعاً 10 ایستگاه از میدان صنعت تا میدان بسیج به بهره برداری می‌رسد که شامل ایستگاه‌های: میدان صنعت، تربیت مدرس، نواب، رودکی، کمیل، بریانک، هلال احمر، محمدیه و بسیج است. همچنین در ادامه باید خاطر نشان کرد 6 ایستگاه دیگر نیز به ترتیب از مهرماه هر ماه یک ایستگاه به بهره برداری خواهد رسید. باید یادآور شوم که آخرین ایستگاه میدان صنعت، ایستگاه میدان کتاب است که تلاش داریم تا آخر سال راه اندازی بشود.

با افتتاح خط‌های جدید طول خطوط مترو به چند کیلومتر می‌رسد و چشم انداز شما تا پایان سال چه مقدار خواهد بود؟

با توجه به بهره برداری‌هایی که امروز به مرحله نهایی می‌رسد طول خطوط مترو به 240 کیلومتر می‌رسد و تعداد ایستگاه‌های در حال بهره برداری نیز به 120 ایستگاه می‌رسد.

با توجه به افزایش خطوط مترو با مشکل کمبود واگن مواجه نخواهید بود؟

این مهم یکی از عمده مسایلی بوده که سالها است مطرح است. در حال حاضر نیز اگر خطوط در حال بهره برداری به سر فاصله حرکتی 2 دقیقه برسد لااقل به 1000 واگن نیاز هست. این مهم را نیز باید در نظر داشت که دولت محترم براساس مصوبه سال 1395 شورای اقتصاد متعهد به تأمین 1050 دستگاه واگن برای متروی تهران شده است که همین میزان در غالب 2000 واگنی بوده که برای کلان شهرها در نظر گرفته شده که 1050 تا برای شهر تهران خواهد بود و دولت موظف به تأمین آن بوده است.

از سویی دیگر باید یادآور شد که برای تعداد 620 واگن نیز یک مناقصه‌ای در نظر گرفته شده که برنده این مناقصه نیز مشخص شد اما به رغم مشخص شدن برنده نیز هنوز متاسفانه اجرای این قبیل واگذاری یا ساخت واگن‌ها عملیاتی نشده و با تأخیر مواجه شده است که تداوم این تأخیر خیلی خسارت آور خواهد بود. همچنین باید اضافه کرد که برای سه سال آینده نیز امیدواریم اولین مرحله ساخت تا واگذاری این واگن‌ها انجام شده و واگن‌ها نیز وارد شهر تهران بشود. به رغم اینکه برنده این مناقصه شرکت‌های بین المللی بودند شرکت واگن سازی تهران با دو شرکت چینی برنده این مناقصه شد که انجام پروژه با شرکت‌های چینی قاعدتاً با توجه به تحریم‌های فعلی پیچیدگی‌های خودش را دارد که به رغم تمامی این مسائل امیدواریم نتیجه این قرارداد و عملیاتی شدن آن از سوی دولت حمایت شده و به نتیجه برسد.

تهران به چه تعداد خطوط دیگر مترو نیازمند است؟

ما فعالیت‌های خودمان را بر اساس طرح جامع حمل و نقل ریلی شهر تهران پیگیری کردیم که این طرح نیز طی سالهای اخیر مورد بازنگری قرار گرفت و در حال حاضر نیز در شورای عالی ترافیک کشور در انتظار تصویب هست براساس این بازنگری غیر از این 7 خط مترو که بازنگری صورت گرفته به 4 خط متروی دیگر نیاز است که خط‌های 8-9-10- و 11 خواهد بود البته این خط‌ها به غیر از خطوط اکسپرس A و B هستند.

علاوه بر آنکه 4 خط قطار سبک شهری دیگر نیز باید به بهره برداری برسد و البته در خصوص آن بازنگری‌های لازم نیز باید صورت بگیرد که در این بازنگری‌هایی که اخیراً انجام شده افق زمانی 1420 برای تکمیل کلیه خطوط متروی تهران در نظر گرفته شده که اگر بر این اساس شبکه متروی تهران ساخته بشود به 550 کیلومتر شبکه ریلی تهران منجر خواهد شد که این اتفاق بزرگی برای شهر تهران خواهد بود اما نکته مهم آن است که منابع مالی لازم برای ساخت خطوط جدید فراهم شود که در حال حاضر همین موضوع بزرگترین چالش برای توسعه متروی شهر تهران است.

در مصاحبه‌ای فرموده بودید «در سال‌های گذشته ۶۰۰۰ میلیارد تومان به مترو تزریق کردند که مدیریت وقت مترو، آن را صرف احداث خط ۶ کرد. خط ۶ با ۸۸ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و در بخش تجهیزات فقط 8 درصد پیشرفت داشته است. این یعنی میلیاردها تومان در زیر خاک دفن شده است» با توجه به این مواردی که فرموده بودید اکنون استراتژی شرکت مترو بر چه اساس استوار است؟

من این صحبت را باید اصلاح کنم این موضوع مربوط به سال گذشته نبود بلکه به مدیریت اسبق مترو مربوط بود. به عبارتی در مدیریت اسبق مترو طی سالهای 94 و 95 با استفاده از تسهیلات بانک شهر بیش از 4 هزار میلیارد تومان بودجه به خط 6 مترو بودجه تزریق شد که کارهای ساختمانی سریع پیش رفت و غریب به 90 درصد پیشرفت داشت و این در حالی بود که در بخش تجهیزات آن اقدامات به موقع انجام نشد و نتیجه این اقدام نامتوازن تجهیزاتی و ساختمانی این بود که نتوانست به رغم برنامه ریزی سالهای قبل این خطوط تکمیل شده یا به مرحله بهره برداری رساند.

ما سال گذشته با تلاش‌هایی که همکاران خط 6 مترو به عمل آوردند موفق شدیم که تا پایان سال 97، 9 کیلومتر جنوبی را با سه ایستگاه تکمیل کنیم که 18 فروردین سال جاری با حضور ریاست جمهوری این خط نیز به بهره برداری رسید. برای بقیه خطوط نیزبرنامه منسجمی داریم که بخشی را امسال و بخشی دیگر را سال آینده به بهره برداری می‌رسانیم.

برای سالجاری چه برنامه‌ای دارید؟

برای سالجاری در تلاش هستیم تا ایستگاه تربیت مدرس تا ایستگاه ستاری 6 ایستگاه را وارد مرحله بهره برداری بکنیم.

سهم مترو از سفرهای درون شهری به چه میزان است؟

در حال حاضر 18 میلیون سفر درون شهری اتفاق می افتد که سهم متروی تهران حداکثر حدود 14 درصد است و این عدد نیز ناکافی است چرا که ما انتظار داریم سهم متروی تهران از سفرهای درون شهری به 30 درصد و البته بیشتر هم برسد. این را نیز می دانیم که این مهم محقق نمی‌شود مگر آنکه خطوط جدید ایجاد شود و کمبود واگن‌ها نیز جبران بشود.

البته فراموش نکنیم که در کنار تمامی این بحث‌ها ارزان بودن هزینه سفر با مترو یکی دیگر از نکاتی است که در افزایش استقبال از آن تأثیر دارد. لذا بحث ارزان بودن قیمت سوخت عاملی است که انگیزه برای استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی را کم کرده است از اینروی اگر قیمت سوخت در ایران نیز مثل سایر کشورها واقعی سازی بشود چه بسا بسیاری از شهروندان نسبت به استفاده از آن رغبت بکنند.

آیا تغییری در برنامه مصوب شده 5 ساله سوم شهرداری تهران ایجاد خواهد شد؟ با توجه به اینکه در این برنامه سهم مترو در سفرهای درون شهری باید به 20 درصد برسد؟

برای برنامه 5 ساله سوم هنوز مراحل تصویب و ابلاغ نهایی طی نشده ولی آنچه انتظار هست این مهم هست که سهم 20 درصدی برای مترو تهران پیش بینی بشود که امیدواریم با تخصیص منابع مالی لازم برای انجام و تداوم این هدف این منابع مالی لازم نیز اختصاص داده بشود. البته باید خاطر نشان کرد که این اتفاق مستلزم پیش بینی منابع مالی جدید و درآمدی است که در خصوص شهرداری تهران به نظر میاید که این مهم را می‌توان از طریق سرمایه گذاری بخش خصوصی امکان تحقق آن را فراهم کرد.

با توجه به شرایط تحریم تا چه اندازه می‌توان به استفاده از ظرفیت‌های داخلی از تأمین قطعات گرفته تا تولید واگن و … دل بست؟

در بخش ساخت مترو یک بخشی از هزینه‌ها ساختمانی است و یک بخشی نیز تجهیزاتی و ناوگانی است. در بخش ساختمانی از جمله کارهای خوبی که پس از انقلاب صورت گرفته نیازی به تجهیزات ساختمانی خارجی نیست به عبارتی به خودکفایی رسیده است و از تجهیزات ساختمانی داخلی می‌توان نیازهای ساختمانی را تأمین کرد و همچنین مصالح ساختمانی که از داخل نیازها تأمین می‌شود.

اما در بخش تجهیزاتی نمی‌توان مدعی شد که به ساخت خارج یا تجهیزات خارجی نیازی نیست. هر چند نباید فراموش کرد که تحریم‌ها همیشه فرصت‌هایی برای ما محسوب می‌شوند که این امکان را به ما می‌دهند تا سازندگان داخلی همت خودشان را جزم کنند تا این تجهیزاتی که مشمول تحریم هست آنها را خودمان تولید کنیم. ما نیز به عنوان کارفرما یا متقاضی خرید این تجهیزات، این وظیفه را داریم تا از تولید کنندگان بیشتر حمایت بکنیم تا آنها با قوت قلبی بیشتر به تولید بپردازند. در همین راستا کارگروهی در شرکت متروی تهران فعال شده و با ارتباطات خوبی که با سازندگان داخلی دارد این تلاش را دارد تا بیش از گذشته به تولیدات داخلی متکی باشیم.

برای افراد کم توان چه تسهیلات رفاهی در نظر گرفته‌اید؟

انتقادی که در بحث ایجاد تسهیلات و رفاه برای افرد کم توان هست به جا است چرا که شبکه متروی ما به دلایل مختلف هنوز آمادگی لازم برای استفاده افراد کم توان را ندارد و این وظیفه ما است که این مشکلات را برطرف کنیم یک نمونه آن است که بخشی از خطوط ما آسانسور ندارد. به عنوان مثال در خط 3 مترو آسانسوری تعبیه نشده یا فقط یک آسانسور در خط 4 مترو فراهم شده لذا این قبیل موارد از جمله نقص‌های بزرگ شبکه متروی تهران تلقی می‌شود که باید نسبت به رفع آن اقدام کرد.

در حال حاضر نیز طی برنامه ریزی‌های صورت گرفته مناقصه‌هایی برای تأمین آسانسورها خطوط 3 و در نظر گرفته شده تا تعداد مورد نیاز آن تأمین گردد اما به جهت محدودیت منابعی که داریم و به دلیل محدودیت منابعی که برای بهره برادری خطوط قبلی مترو داشته‌ایم شاید نتوانیم به سرعت این کار را انجام دهیم اما در برنامه ریز یها قطعاً به تدریج به این مهم بیشتر توجه خواهیم داشت تا امکان استفاده از شبکه ریلی و متروی کشور برای همه شهروندان فراهم گردد.

و در آخر اگر صحبت خاصی هست که نقل آن را لازم می دانید بفرمایید؟

ببینید انجام و اتمام خطوط متری تهران یک پروژه ملی است. باید توجه داشته باشیم که ساخت و تسریع خطوط مترو خصوصاً متروی تهران یک پروژه ملی است و طبیعتاً شهرداری تهران با تمام پشتیبانی‌هایی که در سال گذشته انجام داده برای تکمیل خطوط متروی تهران به تنهایی نمی‌تواند اقدام موثری انجام بدهد. از سویی دیگر باید توجه داشت با توجه به اینکه شهر پدیده‌ای زنده است و دائم در حال تغییرات است اگر از غافله این تغییرات عقب بمانیم نمی‌توانیم در تأمین همه نیازهای شهروندان عمل کنیم. و نتیجه آنکه از دولتمردان و نمایندگان مجلس می‌خواهیم و انتظار داریم تا بیش از گذشته بحث حمایت از حمل و نقل عمومی را جدی بگیرند تا بتوان در کوتاهترین زمان ممکن اتمام شبکه مترو تهران را پیش رو داشته و به
بهره برداری برسانیم.