«تیمو» هم قربانی سیل شد

به جرأت می‌توان گفت بیش از ۵۰ درصد استان‌های کشور هر چند تا کنون مبالغی میلیاردی برای خسارت‌های وارد شده از سیل به محوطه‌ها و بناهای تاریخی خود اعلام کرده‌اند، اما همچنان معتقدند تعداد انگشت‌شماری از بناهای تاریخی‌شان آسیب جدی دیده‌اند. شاید هم مسؤولان میراثی دیدشان سمت بناهای تاریخی است که خود به آن‌ها توجه می‌کنند و برای‌شان اعتبار می‌گیرند تا مرمت شوند، نه خانه‌ای مانند «تیمو» مدیر شرکت فرش کرمان که سال‌ها بی‌توجهی مخروبه‌اش کرده.

امید ابراهیمی – دوستدار میراث فرهنگی کرمان – در گفت‌وگو با ایسنا خانه‌ی تاریخی «تیمو» را یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند در محله‌ی زرتشتی‌های کرمان معرفی می‌کند که هر چند در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده و سرقت‌های زیادی از این بنا انجام شده، اما خود خانه همچنان سرپا باقی مانده بود تا سیلِ اخیر در کرمان (هفته پایانی فروردین) که بخش زیادتری از خانه را از بین برده است.

او با اشاره به این‌که بخش‌های اصلی این خانه‌ی تاریخی هفته گذشته در بارش‌های سیلابی کرمان تخریب شده است، ادامه می‌دهد: براساس گفته‌هایی که بین مردم قدیمی شهر و برخی از قدیمی‌های فرش در کرمان شنیده می‌شود، نقوش اصلی فرش کرمان نیز در این خانه بوده که بعد از رها شدن آن به حال خود، آن‌ها نیز در سال‌های گذشته به سرقت رفته است.

وی با بیان این‌که خانه باغ منسوب به تیمو، چند عمارت با تزئینات معماری بسیار شاخص از دوره قاجار داشته است، اظهار می‌کند: با وجود تلاش‌های فعالان میراث فرهنگی استان برای رسیدگی به این خانه، اداره میراث فرهنگی کرمان هیچ توجه و رسیدگی به آن نکرد، تا سرانجام این بنای با هویت اصیل در کرمان در باران‌های اخیر به شدت آسیب دیده است.

او نسبت به لزوم انجام اقدامات حفاظتی برای این بنای تاریخی برای جلوگیری از تخریب کامل تاکید می‌کند.

به گفته‌ی این فعال میراث فرهنگی، دوستداران میراث فرهنگی در سرکشی‌هایی که چند سال گذشته از این خانه داشته‌اند، با نقوش متفاوت فرش رو به‌رو شده‌اند، اما در سرکشی‌های بعدی خبری از این نقش‌ها نبوده است.

وی همچنین از اطلاع‌رسانی چند باره‌ی این دوستداران میراثی به مسئوولان میراث فرهنگی استان کرمان در روزهای بعد از نوروز ۹۸ و وضعیت نابسامان آن خبر می‌دهد و می‌گوید: متأسفانه کارشناسان میراث فرهنگی ثبت ملی نبودن این بنای تاریخی را بهانه‌ی ادامه‌ی بی‌توجهی‌ها به این خانه کرده‌اند و حتی هیچ توجهی به اخطارهای دوستداران میراثی در فضاهای مجازی نمی‌دهند.

ابراهیمی همچنین در توضیح تاریخچه‌ی ایجاد شرکت سهامی فرش ایران که در سال ۱۳۱۴ تأسیس شده است، می‌گوید: «ژان تیمویاناکی»، که مدیریت شرکت را در کرمان بر عهده داشت، براساس مقررات مصوب همه اموال شرکت شرق را خریداری کرد و تعدادی از هنرمندان کرمانی را به کار گرفت و فرش‌هایی مرغوب با مارک تیمو تولید کرد، وی تا پایان عمر در کرمان ماند و پس از مرگ در کنار همسرش در همان شهر به خاک سپرده شد. پس از او فرزندش، «ژرژ تیمویاناکی»، کار پدر را ادامه داد تا این‌که در سال ۱۳۱۴ شرکت او منحل شد و شرکت سهامی فرش ایران به تنهایی به کار خود ادامه داد.

او با اشاره به بزرگترین تولیدکنندگان فرش‌های قدیمی در کرمان، اظهار می‌کند: جرج تیمو – یونانی الاصل – بیشتر در کار طراحی فرش بود و بعدها به تولید فرش نیز پرداخت و نقشِ فرش را با تغییراتی در رنگ‌بندی باز آفرینی کرد. او در حالت کلی فقط چهار تخته از فرشی را باز آفرینی می‌کند که در حال حاضر در اختیار بهترین کلکسیونرهای فرش ایران و کرمان محفوظ است.