۴ غذا مخصوص «سیزده به در»؛ از رفع کم‌خونی تا استحکام استخوان

امروز سیزدهم فروردین، روز طبیعت و به اصطلاح سیزده به در است. مردم در این روز غذا‌های متنوع و مختلفی را طبخ می‌کنند؛ در این گزارش قصد داریم شما را با غذاهایی، چون آش ترش، آش رشته، جوجه کباب و چلوکباب که از غذا‌های مخصوص سیزده به در هستند آشنا کنیم.

برای بررسی خواص این غذا‌ها و اینکه چگونه می‌توان آنها را تهیه کرد با حیدرعظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی گفت وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.

مهم‌ترین خواص آش ترش

حیدرعظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی در گفت وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره مهم‌ترین خواص آش ترش گفت: آش ترش یکی از غذا‌های مخصوص سیزده به در و حاوی خواص فراوانی است؛ مصرف این غذا برای همه افراد توصیه می‌شود، ولی برای افرادی که قند، فشار و چربی خون دارند بسیار مفید و سودمند است.

مواد لازم آش ترش

-سبزی آش (جعفری، گشنیز، تره و اسفناج یا برگ چغندر) یک کیلو
-نخود یک لیوان
-لوبیا یک لیوان
-عدس یک لیوان
-رب انار ترش ۴ قاشق غذاخوری
-برنج نیم‌دانه ۲ لیوان
-پیاز داغ و سیرداغ به مقدار لازم
-روغن کنجد یا دنبه به مقدار لازم
-آب به مقدار لازم

طرز تهیه آش ترش

-برای تهیه این غذا ابتدا نخود، لوبیا و عدس را که از قبل خیس کرده‌ایم با آب نیم‌پز می‌کنیم.
-سپس آب را بر روی حرارت قرار می‌دهیم تا بجوشد.
-سبزی را پس از شستن و خرد کردن به آب جوشیده اضافه می‌کنیم.
-هنگامی که سبزی و آب جوش آمد، برنج نیم‌دانه را به آن اضافه می‌کنیم.
-در این مرحله حبوبات پخته شده را به مواد اضافه می‌کنیم.
-پیاز را درون روغن تفت می‌دهیم و به آش اضافه می‌کنیم.
-مقداری پیاز داغ و سیرداغ برای تزئین آش آماده می‌کنیم.
-در انتهای پخت به دلخواه رب انار ترش و نمک را به غذا اضافه می‌کنیم.
-هنگامی که غذا آماده شد با سیرداغ و پیاز داغ تزئین کرده و با نان تازه و سبزی میل می‌کنیم.

مهم‌ترین خواص آش رشته

این محقق و پژوهشگر طب سنتی بیان کرد: آش رشته یکی دیگر از غذا‌هایی است که در سیزده به در پخته می‌شود و طرفداران زیادی دارد. این غذا دارای مقادیر زیادی کلسیم و فیبر است و علاوه بر اینکه برای تقویت و استحکام استخوان و دندان مفید است، به رفع یبوست هم کمک می‌کند.

وی گفت: این آش دارای پروتئین بالایی است که موجب تقویت عمومی، افزایش سطح انرژی و عضلانی شدن بدن می‌شود.

مواد لازم آش رشته

-سبزی آش (جعفری، گشنیز، تره و اسفناج یا برگ چغندر) یک کیلو
-نخود ۲۰۰ گرم
-لوبیا چیتی ۲۰۰ گرم
-لوبیا قرمز ۲۰۰ گرم
-عدس ۴۰۰-۳۰۰ گرم
-نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
-روغن کنجد یا دنبه به مقدار لازم
-پیاز متوسط ۵-۴ عدد
-کشک نیم کیلو
-پیاز داغ و نعناع داغ برای تزئین
-آب به مقدار لازم
-رشته آش یک کیلو
-آرد به مقدار لازم
-گوجه به مقدار لازم

طرز تهیه آش رشته

-برای تهیه این آش باید نخود و لوبیا را از شب قبل در آب خیس کرده و چند بار آب آن را عوض کنیم تا ایجاد نفخ نکند.
-ابتدا نخود و لوبیا را به همراه آب و کمی نمک روی حرارت قرار می‌دهیم تا جوش بیاد.
-بعد از اینکه جوش آمد درب قابلمه را قرار می‌دهیم و اجازه می‌دهیم نخود و لوبیا با حرارت کم نیم پز شوند.
-سپس عدس و سبزی را اضافه می‌کنیم و اجازه می‌دهیم عدس مغز پخت شود.
-در این مرحله رشته آش را به مواد اضافه می‌کنیم و به طور مرتب با ملاقه آن را هم می‌زنیم تا رشته به مهم نچسبد.
-پس از نرم شدن رشته‌ها، حدود ۲ لیتر آب جوش به غذا اضافه می‌کنیم.
-آرد را با یک لیوان آب سرد خوب مخلوط کرده و به آرامی به آش اضافه می‌کنیم تا آرد گلوله گلوله نشود.
-پیاز را به صورت نگینی خرد کرده و به همراه کمی روغن تفت می‌دهیم.
-در انتها کمی زردچوبه اضافه می‌کنیم.
-نعناع خشک را به همراه کمی روغن تفت می‌دهیم.
-سپس مقداری از نعناع داغ و پیاز داغ را برای تزئین آش نگه می‌داریم و بقیه را به آش اضافه می‌کنیم.
-برای آنکه آش جابیفتد باید به مدت ۲۰ دقیقه صبر کنیم تا غذا با حرارت ملایم بپزد.
-کشک را به همراه کمی نمک و فلفل اضافه می‌کنیم و مواد آش را بهم می‌زنیم و بعد از ۵ دقیقه حرارت را خاموش می‌کنیم.

مهم‌ترین خواص جوجه کباب

عظمایی گفت: جوجه کباب یکی دیگر از غذا‌هایی است که در روز سیزده به در طرفداران زیادی دارد؛ مصرف این غذا به علت داشتن پروتئین بالا موجب تقویت عمومی، افزایش سطح انرژی و عضلانی شدن بدن می‌شود. همچنین برای افرادی که به علت داشتن غلظت خون بالا نمی‌توانند از گوشت قرمز استفاده کنند بسیار مفید است.

مواد لازم جوجه کباب

-فیله مرغ ۸۰۰ گرم تا یک کیلو
-ماست ۲ قاشق غذاخوری
-پیاز متوسط ۲ عدد
-آب لیموترش تازه ۲ قاشق غذاخوری
-نمک، فلفل و زعفران به مقدار لازم
-فلفل دلمه‌ای متوسط یک عدد
-کره محلی به مقدار لازم
-گوجه به مقدار لازم

طرز تهیه جوجه کباب

-برای تهیه این غذا ابتدا پیاز را خرد کرده و فیله را به آن اضافه می‌کنیم.
-زعفران، آب لیموترش تازه و ماست را اضافه می‌کنیم.
-فلفل دلمه‌ای را خرد کرده و به مواد اضافه می‌کنیم.
-اجازه می‌دهیم فیله به مدت یک تا ۲ ساعت درون مواد بماند تا کاملا طعم‌دار شود.
-پس از سرخ شدن زغال، فیله را به سیخ می‌کشیم و روی زغال سرخ می‌پزیم.
-اگر از کتف و بال هم استفاده می‌شود بهتر است جداگانه پخته شوند؛ زیرا زمان مورد نیاز برای پخت آن‌ها یکسان نیست.
-پس از پخته شدن جوجه کباب، آن را درون ظرفی ریخته و روی آن کره محلی می‌ریزیم.
-این غذا را همراه گوجه کباب شده و برنج سرو می‌کنیم.

مهم‌ترین خواص چلوکباب

عظمایی اظهار کرد: چلوکباب دارای خواص فراوانی است، اما یکی از مهم‌ترین خواص آن تقویت عمومی بدن، افزایش گلبول‌های قرمزخون و رفع کم‌خونی است.

مواد لازم چلوکباب

-گوشت چرخ‌کرده نیم کیلو
-پیاز متوسط ۳-۲ عدد
-نمک، فلفل، دارچین و زردچوبه به مقدار لازم
-زعفران دم‌کرده ۱/۴ استکان

طرز تهیه چلوکباب

-برای تهیه این غذا ابتدا گوشت را ۲ بار چرخ می‌کنیم.
-پیاز را رنده می‌کنیم و آب آن رامی‌گیریم.
-پیاز رنده شده را به گوشت اضافه می‌کنیم و خوب ورز می‌دهیم.
-سپس ادویه‌جات و زعفران دم‌کرده را به مواد اضافه می‌کنیم.
-پس از آنکه کاملا مواد را ورز دادیم، به آن استراحت می‌دهیم.
-مواد را به سیخ می‌کشیم و درون یخچال قرار می‌دهیم تا جابیفتد.
-کباب و گوجه را روی زغال سرخ شده می‌پزیم.
-پس از پخت، همراه گوجه کباب شده و برنج یا نان میل می‌شود.

نکته: در برخی از سلیقه‌ها به گوشت چرخ‌کرده، سینه مرغ هم اضافه می‌شود.