ساز و کار عملیاتی مالی اروپا برای ایران

از اوایل سال جاری که رئیس‌جمهور آمریکا قرارداد معروف به برجام را نقض کرد و تحریم‌های پولی و بانکی خود را دوباره برقرار کرد، قرار شده اتحادیه اروپا سازوکاری مالی را برای تنفس ارزی ایران طراحی کند؛ امری که یک اقتصاددان معتقد است آنها احتمالا سعی خواهند کرد مسیر واردات مواد غذایی، داروها و حتی برخی از کالاهای لوکس به ایران را باز کنند.

بعد از خروج یک طرفه آمریکا از برجام اروپا وعده داد برای نگه داشتن ایران در برجام یکسری کانال‌های مالی را برای مراودات پولی و بانکی‌ ایرانی‌ها باز کند. این وعده از حدود ۹ ماه پیش قرار بوده که اجرایی شود اما تا حالا خبری نشده است.

با این حال فدریکو موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا در مصاحبه‌ای با یک رسانه روسی خبر از اجرایی شدن یک سازوکار عملیات مالی تا قبل از آغاز سال جدید میلادی داده است.

در همین باره وحید شقاقی شهری، عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی تهران در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به زمزمه‌های مبنی بر گشایش کانال‌های مالی اروپایی تا پایان سال جاری میلادی در این باره اظهار کرد: احتمالا اروپایی‌ها همه انتظارات ما را برآورده نخواهند کرد. بلکه آنها سعی می کند تا یک حرکت بینابینی انجام دهند؛ به این معنا که هم منویات آمریکایی را برآورده کند وهم نیازهای حداقلی ما را پاسخ دهند.

این اقتصاددان با بیان اینکه اروپا سعی خواهد کرد کانال‌های مالی خود را فقط برای مصارف حداقلی ایرانی ها باز کند، ادامه داد: آنها احتمالا سعی خواهند کرد کانالی را برای واردات غذا و دارو ایجاد کنند؛ چیزی که به نظر می‌رسد این است که این کانال نمی‌تواند همه نیازهای ما را پاسخ دهد.

او با بیان اینکه اروپایی‌ها سعی خواهند کرد راهبردی را برای راضی نگاه داشتن ایران طراحی کنند به مذاکرات آتی اروپا و آمریکا هم اشاره و پیش‌بینی کرد که در آن گفت‌وگوها اروپایی‌ها بتوانند به تفاهمی برای صادرات برخی از کالاها به ایران برسند.

شقاقی شهری با بیان اینکه باید منتظر نتیجه تفاهم آمریکا و اروپا درباره ایران باشیم، گفت: احتمالا اروپایی‌ها می خواهند مسیر واردات مواد غذایی، داروها و حتی برخی از کالاهای لوکس به ایران را باز کنند. کالاهای لوکس از این جهت که همان طور که ریچارد نفیو در کتاب خود با عنوان هنر تحریم‌ها گفته است ارزهای ما را مصرف کنند و از طرفی با ایجاد شکاف مصرفی استقامت ملت ما را بشکنند.

به گزارش ایسنا، موگرینی اخیرا از اجرایی‌شدن سازوکار مالی موسوم به SPV تا آخر سال میلادی جاری خبر داده است.

با اینکه فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چند هفته پیش درباره زمان اجرایی شدن سازوکار مالی اروپا برای ایران گفته بود که نمی‌تواند تاریخ دقیقی را اعلام کند اما حالا راشاتودی به نقل از مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از نشست شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا، نوشته است که: “انتظار دارم سازوکار مالی تا چند هفته آینده و پیش از پایان این سال (۲۰۱۸) به عنوان راهی برای حفظ و ارتقای داد و ستدهای مشروع مستقر شود و کارمان به خوبی در حال پیشرفت است”.

تفاوت این اظهارنظر با اظهارنظرهای قبلی موگرینی در مشخص و مدت‌دار بودن آن است.