تکرار تاریخ در پارس جنوبی؛ از یک سوراخ چند بار گزیده می شویم؟!

به گزارش تدبیر تازه نیوز به نقل از تسنیم شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه در سال ۱۳۷۹ برای توسعه بخش بالادستی فاز ۱۱ پارس جنوبی به توافق رسیدند و تفاهم‌نامه‌ای به امضا رساندند. اما عملاً اقدام خاصی از طرف این شرکت فرانسوی صورت نگرفت و در نهایت توتال فرانسه که به‌دنبال خروج از این پروژه بود با ارائه رقمی بسیار بالا برای توسعه این فاز، ایران را در شرایطی قرار داد که نتواند پس از حدود ۸ سال معطل ماندن فاز ۱۱، این قرارداد را با شرکت فرانسوی به امضا برساند. شرکت ملی نفت ایران با پیشنهاد حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلاری فرانسوی‌ها مخالفت کرد و به این ترتیب شرکت توتال از این پروژه کنار گذاشته شد.

چینی‌ها گزینه بعدی ایران برای توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی بودند. این طرح در سال ۱۳۸۸ با هزینه ۴ میلیارد دلاری به شرکت CNPC واگذار شد. بعد از گذشت چهار سال از امضای قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی با این شرکت چینی، به‌دلیل اینکه چینی‌ها هیچ اقدام مؤثری برای توسعه این فاز انجام نداده بودند، طی یک توافق دوجانبه قرارداد توسعه این فاز با چینی‌ها فسخ شد.

تیرماه ۹۶ قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به‌ارزش ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار با حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت، میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌‌های توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (CNPC) و شرکت پتروپارس به امضا رسید. توتال رهبری کنسرسیوم پروژه توسعه فاز ١١ پارس جنوبی را به‌عهده داشت و سهم این شرکت فرانسوی در این کنسرسیوم ۵۰.۱ درصد، سهم شرکت چینی CNPC به‌میزان ۳۰ درصد و سهم شرکت پتروپارس ۱۹.۹ درصد تعیین شد.

در سال ۱۳۹۷ نیز تنها یک هفته بعد از اعلام خروج آمریکا از برجام توسط ترامپ، شرکت فرانسوی توتال با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که چنانچه این شرکت نتواند از آمریکا معافیت تحریمی دریافت کند، از پروژه توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی کناره‌گیری می‌کند.

مردادماه ۹۷ وزیر نفت از خروج شرکت فرانسوی توتال به‌صورت رسمی از قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی خبر داد و چهارم آذرماه ۹۷ وزیر نفت از جایگزینی رسمی شرکت CNPC چین به‌جای توتال خبر داد.

هنوز یک ماه از اعلام رسمی جایگزینی شرکت CNPC چین با توتال فرانسه در پروژه فاز ۱۱ پارس جنوبی نگذشته که خبرگزاری رویترز از قول سه مدیر دولتی چین اعلام کرد “شرکت ملی نفت چین (CNPC) برای به حداقل رساندن تنش‌ها در میان مذاکرات میان پکن و واشنگتن و در واکنش به فشارهای آمریکا، سرمایه‌گذاری در پارس جنوبی ایران را به حالت تعلیق درآورده است.”

بیژن زنگنه وزیر نفت کشورمان در این خصوص گفت: “پس از خروج توتال (از فاز ۱۱ پارس جنوبی) شرکت چینی طبق قرارداد امضا شده باید بیاید و اگر وارد کار نشود مطابق مفاد قرارداد عمل خواهیم کرد.”

مطابق قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی، شرکت توتال فرانسه که برای دومین بار (طی دو دهه اخیر) توسعه فاز مرزی و مهم ۱۱ پارس جنوبی را معطل بدقولی‌های خود کرده بود، بدون پرداخت جریمه به ایران، این پروژه را ترک کرد و باید دید آیا شرکت چینی CNPC نیز بدون دادن حتی یک ریال غرامت، با بدقولی و عدم رعایت تعهدات قراردادی خود، ایران را ترک می کند؟

با خروج توتال فرانسه و CNPC چین برای دومین بار از پروژه فاز ۱۱ پارس جنوبی، تاریخ دوباره برای این فاز مرزی میدان مشترک پارس جنوبی تکرار شده، در واقع ایران به قول مردمان قدیم این مرز و بوم” از یک سوراخ دوبار گزیده شده است” و در حالی که “آزموده را آزمودن خطا بود” باز هم وزارت نفت به این دو شرکت بدعهد خارجی میدان داد.

حال سوال اینجاست که بهای عدم توسعه و عدم النفع ایران از یک بخش مرزی یک میدان مشترک را که طرف قطری با حداکثر توان در حال برداشت از آن است، چه کسی برای مردم ایران جبران می کند و چرا این دو شرکت، با شکایت بین المللی ایران مواجه نمی شوند تا خسارت عدم پایبندی خود به قرارداد با ایران را پرداخت کنند؟ آیا در قرارداد فی مابین، ما زیر بار شرایطی رفته‌ایم که هر زمان آنها بخواهند بدون پرداختن هیچ گونه غرامتی زیر تعهدات خود بزنند؟