استرس عامل اصلی ایجاد و تشدید بیماری ام.اس

مطالعه پژوهشگران دانشگاه تهران نشان می‌دهد که استرس در ایجاد و تشدید بیماری‌ها از جمله‌ ام اس نقش بسزایی دارد.

پژوهشگران مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک اثر استرس عاطفی و فیزیکی بر میزان پروژسترون (به عنوان هورمون و نورواستروئید موثر در میلین‌سازی) و ارتباط آن با تخریب میلین را مورد بررسی قرار دادند.

براساس این پژوهش، استرس – شرایطی که بیش از ظرفیت انطباق فردی است- در زندگی امروز مردم گسترش یافته و نقش استرس در ایجاد یا تشدید بسیاری از بیماری‌ها از جمله مالتیپل اسکلروزیس (ام اس) قابل توجه است.

در این پژوهش با بهره‌گیری از مطالعات حیوانی اثر استرس عاطفی و فیزیکی بر میزان پروژسترون (به عنوان هورمون و نورواستروئید موثر در میلین‌سازی) و ارتباط آن با تخریب میلین مورد بررسی قرار گرفت.

رت‌های ماده به مدت ۵ روز در معرض دو نوع استرس عاطفی و فیزیکی قرار گرفتند. سپس با بهره‌گیری از ماده‌ای که غلاف میلین را گسسته می‌کند تخریب میلین به روش آزمایشگاهی القا شد.

رنگ‌آمیزی اختصاصی و مطالعات بافت‌شناسی همچنین بررسی غلاف میلین توسط میکروسکوپ الکترونی برای مقایسه گستردگی تخریب میلین در بخش مشخصی از بافت مغز جاندار انجام و میزان آنزیم تولیدکننده پروژسترون در بافت مغز سنجیده شد.

نتایج نشان‌دهنده تخریب گسترده میلین و نیز افزایش میزان آنزیم تولیدکننده پروژسترون در جانداران تحت تأثیر استرس عاطفی در مقایسه با گروه کنترل بود.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که استرس عاطفی تکرار شونده در سطح مطالعات پیش‌بالینی مدل مورد مطالعه، با توان بیشتری مرگ سلول‌های تولید کننده غلاف میلین، تخریب و نازک شدن قطر میلین را سبب می‌شود و به‌ عبارتی در تشدید آسیب ایجاد شده ناشی از بیماری مالتیپل اسکلروزیس ایفای نقش می‌کند.

به دنبال آسیب ایجادشده، سیستم عصبی مرکزی با افزایش میزان آنزیم سازنده پروژسترون درصدد افزایش تولید پروژسترون و تقویت میلین‌سازی برمی‌آید.

این یافته‌ها حاصل تز دکتری سوگل مکنت‌خواه، دانشجوی بیوشیمی با عنوان «بررسی تاثیر عوامل استرس زا (عاطفی- فیزیکی) بر میزان پروژسترون و ارتباط آن با تخریب میلین در بیماری مالتیپل اسکلروزیس» به راهنمایی دکتر غلامحسین ریاضی است.