پمپئو: لغو روادید 17 سعودی به دلیل قتل خاشقجی

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در در یادداشتی در روزنامه وال استریت ژورنال نوشت: ما قتل خاشقجی را تایید نمی‌کنیم، اما عربستان نیرویی قدرتمند در خاورمیانه است.

او در یادداشت خود آورده است: تلاش‌های دولت ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، برای احیای مشارکت آمریکا-عربستان، در واشنگتن، محبوب نیست و سیاستمداران هر دو حزب از مدت‌ها پیش به سابقه حقوق بشری این کشور پادشاهی انتقاد داشته‌اند و خواستار پایین آمدن جایگاه آن به عنوان متحد آمریکا بوده‌اند. قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، در ماه اکتبر در ترکیه موضوعی بود که به این نگرش در آمریکا دامن زد.

قتل جمال خاشقجی تبعه سعودی در ماه اکتبر در ترکیه صدای اعتراض نمایندگان کنگره و نیز انتقاد‌های رسانه‌ای را افزایش داد. ولی کاستن از روابط آمریکا و عربستان سعودی یک اشتباه فاحش برای امنیت ملی آمریکا و هم پیمانان آن خواهد بود.

عربستان یک نیروی پرقدرت برای ثبات در خاورمیانه است. عربستان سعودی تلاش می‌کند دموکراسی شکننده عراق را تثبیت کند و عراق را به جای منافع تهران در راستای منافع غرب نگه دارد. ریاض از طریق همکاری با کشور‌های میزبان آوارگان سوری، همکاری نزدیک با مصر و برقراری روابط قوی‌تر با اسرائیل به مدیریت سیل ورود آوارگان سوری که از «جنگ داخلی» این کشور فرار می‌کنند، کمک می‌کند. عربستان سعودی همچنین میلیون‌ها دلار به تلاش‌های تحت رهبری آمریکا برای مبارزه با داعش و سایر سازمان‌های تروریستی کمک کرده است (!). ثبات اقتصادی عربستان و تولید نفت این کشور نقش کلیدی در رونق اقتصادی منطقه و ثبات انرژی جهانی دارد. ­

دولت ترامپ اقدامات زیادی را برای کاهش درد و رنج، بیماری و قحطی ناشی از جنگ یمن به کار گرفته است. ما تلاش کرده‌ایم دقت هدف‌گیری در حملات سعودی‌ها را بهبود دهیم تا تلفات غیرنظامی کاهش یابد و همچنین با کمک‌های سخاوتمندانه خود به بحث کمک‌های انسان‌دوستانه شتاب داده‌ایم(!). آمریکا با افتخار اعلام می‌کند که ۱۳۱ میلیون دلار کمک غذایی مضاعف را در اختیار یمن قرار می‌دهد تا از این طریق میزان کلی کمک‌های انسان‌دوستانه ما به یمن در ۱۴ ماه اخیر به بیش از ۶۹۷ میلیون دلار بالغ شود. بدون تلاش‌های آمریکا آمار کشته‌ها در یمن بسیار بالاتر می‌رفت. بدون کمک آمریکا هیچ میانجی صادقی برای مدیریت اختلافات میان عربستان سعودی و شرکای ائتلافی آن در میان کشور‌های خلیج (فارس) وجود نداشت و این در حالی است که نیرو‌های این کشور‌ها نقش مهمی در این نبرد دارند.

یمن همچنین جبهه‌ای مهم در نبرد علیه ترور است. گروهی که اکنون به القاعده در شبه جزیره سعودی معروف است اولین حمله اصلی خود را به آمریکایی‌ها در سال 2000 میلادی انجام داد در آن زمان، در شرایطی که ناوشکن یو اس اس کول آمریکا در بندر عدن یمن پهلو گرفته بود عوامل این گروه به آن حمله کردند. در این حمله هفده ملوان آمریکایی کشته و ۳۹ نفر دیگر زخمی شدند.

گروه القاعده در شبه‌جزیره عربستان از آن زمان تلاش کرده است حملات متعددی در خاک آمریکا و کشور‌های هم پیمان آن انجام دهد. تلاش عمر فاروق عبدالمطلب، تروریست نیجریه‌ای، برای بمبگذاری در پرواز شماره ۲۵۳ شرکت هواپیمایی نورث وست در مسیر آمستردام به دیترویت در کریسمس ۲۰۰۹ و نیز کشتار سال ۲۰۱۵ در دفتر روزنامه شارلی ابدو در پاریس در این میان قرار دارد. داعش نیز در یمن حضور دارد و تلاش می‌کند از آنجا حملاتی را علیه آمریکا و همپیمانان ما انجام دهد.

وزیر خارجه آمریکا در ادامه نوشت: رها کردن عربستان سعودی و یا کاهش روابط با این کشور هیچ کمکی به اینکه ریاض در داخل کشور وارد مسیر بهتری شود نخواهد کرد. برای تأمین آزادی‌هایی که آمریکا و پرزیدنت ترامپ همواره نماینده آن هستند کار زیادی باید انجام شود. با این حال ولیعهد عربستان کشور را وارد مسیر اصلاحات کرده است از دادن آزادی به زنان برای رانندگی و حضور در رویداد‌های ورزشی گرفته تا کاستن از اختیارات پلیس مذهبی و درخواست برای بازگشت به اسلام میانه‌رو.

آمریکا قتل خاشقجی را تأیید نمی‌کند؛ چیزی که مطابق با ارزش‌های آمریکایی است و من این مطلب را علنا و در دیدار‌های شخصی با رهبری عربستان بیان کرده‌ام. پرزیدنت ترامپ نیز در واکنش به این اقدام، کار‌هایی انجام داده است. ۲۱ مظنون سعودی در این قتل به عنوان افراد فاقد صلاحیت ورود به آمریکا تعیین شده و روادید آن‌ها باطل شده است. دولت آمریکا در تاریخ پانزده نوامبر تحریم‌هایی را علیه ۱۷ تبعه سعودی اعمال کرد. اعمال این تحریم‌ها بر اساس دستور ۱۳۸۱۸ ریاست جمهوری و قانون مسئولیت حقوق بشر ماگنیتسکی بود. ما تلاش کرده‌ایم حمایت خود را از این نوع واکنش تقویت کنیم و چندین کشور دیگر از قبیل فرانسه و آلمان نیز در این مسیر پیش رفته‌اند. اگر جزئیات بیشتر درباره قتل خاشقجی پدیدار شود دولت آمریکا اقدامات تنبیهی بیشتری را در این زمینه بررسی خواهد کرد.

منتقدان رابطه همپیمانی آمریکا و عربستان سعودی بهتر است مقاله مهم جین کرکپاتریک در سال ۱۹۷۹ به نام «دیکتاتور‌ها و استاندارد‌های دوگانه» را بار دیگر مرور کنند. در این مقاله ناتوانی دولت کارتر از تمایز قائل شدن میان مستبدان دوستدار منافع آمریکا و نیز آن‌هایی که مخالف آمریکا هستند بررسی شده بود. تمایلات ایدئولوژیک کارتر باعث شده بود وی نسبت به منافع امنیتی و ملی آمریکا مبتلا به کوری شود و نتواند آمریکا را در اولویت قرار دهد. نویسنده مقاله در آن زمان اینگونه نوشته بود «ایده آلیسمِ لیبرال ضرورتی ندارد که با آزارطلبی یکسان باشد و ضرورتی هم ندارد که با دفاع از آزادی و منافع ملی ناسازگار باشد.» این عبارت یک تذکر به موقع برای منتقدان رویکرد پراگماتیک و صحیح ترامپ در قبال روابط عربستان سعودی و آمریکاست.