ماجرای قطع اینترنت ایران توسط آمریکا؛ آیا تحریم اینترنت صحت دارد؟

چندی پیش، سردار جلالی، رئیس سازمان پدافند غیر عامل در اظهار نظری بحث‌برانگیز و خبرساز، اعلام کرد در صورت قطع اینترنت ایران در آبان‌ماه توسط آمریکا، تدابیری اندیشیده شده که کارکردهای ضروری کشور حفظ شود و شبکه ملی اطلاعات بتواند به نیازهای اساسی و خدمات مورد نیاز مردم پاسخ بدهد. این اظهارات موجب نگرانی کاربران از احتمال قطع اینترنت ایران شد و حرف و حدیث‌های زیادی پس از آن به وجود آمد. اما آیا قرار است اینترنت ایران قطع شود؟ آیا اینترنت هم جزو تحریم‌های جدید آمریکا که گفته می‌شود در آبان‌ماه اعمال می‌شود، قرار دارد؟ آیا اصلا قطع اینترنت ایران توسط آمریکا امکان‌پذیر است؟

در ابتدا لازم است به این موضوع اشاره کنیم که پس از مصاحبه‌ی رئیس سازمان پدافند غیر عامل، خواسته یا ناخواسته تنها بخشی از آن در رسانه‌ها و به خصوص در شبکه های اجتماعی بولد شد و زیاد به ادامه‌ی آن پرداخته نشد. سردار جلالی در ادامه‌ی اظهارات فوق گفته بود:

ما احتمال قطع اینترنت ایران را ضعیف می‌دانیم. در حوزه سایبری، توانمندی متقارن نیست و ابر قدرت در سایبر نداریم. حتی یک کشور کوچک هم می‌تواند به اندازه‌ی یک ابر قدرت نقش‌آفرینی کند. کشوری آسیب‌پذیرتر است که سایبری‌تر باشد. آمریکایی‌ها نسبت به ما سایبری‌تر هستند و زیرساخت‌هایشان هم بیشتر از ما سایبری است، پس طبیعتا نسبت به ما آسیب‌پذیرتر هستند. البته ما تهدید آمریکا را یک تهدید ترکیبی بر بستر شبکه اجتماعی می‌دانیم. یعنی آنها می‌خواهند با ابزار شبکه، رسانه، گوشی و اینترنت مردم را تحریک و سازماندهی کنند و به جان حکومت بیندازند. بنابراین اگر اینترنت را قطع کنند، دست خودشان کوتاه می‌شود.

در هر صورت، این روزها که به 13 آبان و آغاز دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران نزدیک می‌شویم، شایعات زیادی در مورد جزئیات، شدت و چگونگی تحریم‌ها شنیده می‌شود که یکی از این شایعات، احتمال تحریم اینترنت کشور است. در همین راستا، برخی از مسئولان و کارشناسان، نظرهای خود را در مورد احتمال بروز این اتفاق اظهار کرده‌اند.

نظر کارشناسان در مورد قطع اینترنت ایران

سید علیرضا آل داوود، پژوهشگر فضای مجازی و رسانه در این باره گفت آمریکا بستر اصلی براندازی نرم انقلاب اسلامی یعنی اینترنت و سرویس‌هایش مانند شبکه های اجتماعی را از دست نخواهد داد. در این شرایط، هیچ‌گاه آمریکایی‌ها این فرصت بی نظیر و بستری که هزینه‌اش از داخل ایران تامین می‌شود را از دست نمی‌دهد، مگر این که بخواهند با تحریم اینترنت ایران، یک شوک روانی به مردم در جهت ایجاد جنبش‌های اجتماعی وارد کند.

کیوان نقره‌کار، کارشناس حوزه رسانه نیز در مورد احتمال قطع اینترنت به دلیل تحریم‌های آمریکا گفت حتی اگر چنین اتفاقی بیفتد، بسیاری از سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها در جهان نیز مختل خواهند شد. وی افزود، دنیا به سمت جنگ رسانه‌ها با دو ابزار جنگ نرم و جنگ سخت پیش می‌رود و هر اتفاقی ممکن است بیفتد، اما من معتقدم این اتفاق رخ نخواهد داد. اسفتاده از اینترنت، یکی از فرایندهایی است که در دنیا می‌توان از آن به عنوان وابستگی کشورها نام برد و طبیعتا استفاده ایران از اینترنت جهانی برای صاحبان آنها ارزشمند است. در سطح کلان، امکان وقوع این فرایند وجود ندارد، چرا که در این صورت اختلالات زیادی برای سایت‌ها و اپلیکیشن‌های بین‌المللی به وجود خواهد آمد. این کارشناس رسانه همچنین عنوان کرد پخش این شایعه، خودش یک جنگ رسانه‌ای است. نقره کار در پایان خاطرنشان کرد اگر آمریکا چنین تصمیمی داشته باشد هم اتحادیه بین المللی مخابرات می‌تواند از بروز این اتفاق جلوگیری کند.

امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران و معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در شبکه اجتماعی توییتر به این شایعه پاسخ داد و نوشت:

در لایه شبکه، آمریکا حکمران اینترنت نیست و امکان تحریم دسترسی ایران به اینترنت را ندارد. در لایه خدمات هم تاکنون نه تحریم‌ها کم بوده و نه راه حل‌ها. هر چند باید پذیرفت امکانات هر پلتفرم یا خدمتی با 8 میلیارد کاربر، حتما بهتر از مشابه 80 میلیونی آن است، اما همواره ایرانیان هم راهی پیدا کرده‌اند.

این سخنان در حالی مطرح شده که از گوشه و کنار رسانه‌ها و به خصوص شبکه های اجتماعی، شایعه دیگری به گوش می‌رسد. برخی افراد می‌گویند شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت‌های زیرمجموعه‌ی آن به کمپانی‌های بین‌المللی ارائه دهنده سرویس‌های اینترنتی بدهی سنگینی دارند و به همین دلیل ممکن است در آینده نزدیک، اینترنت ایران محدود شود. البته این موضوع تاکنون به طور رسمی تایید نشده و ما نیز نمی‌توانیم آن را تایید کنیم. در هر صورت باید منتظر ماند و دید آیا چنین اتفاقی رخ می‌دهد یا خیر؟ اما طبق گفته مسئولان و کارشناسان، احتمال قطع اینترنت ایران بعید به نظر می‌رسد.