هاشمی: ضرورت ادامه فعالیت شهردار تهران

در متن نامه محسن هاشمی رفسنجانی به عبدالرضا رحمانی فضلی آمده است: پیرو تصویب «طرح اصلاح قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» در مجلس شورای اسلامی و تأیید آن توسط شورای نگهبان و با توجه به گمانه زنی‌های انجام شده درباره شمول این قانون نسبت به شهردار تهران، موارد ذیل از نظر حقوقی به استحضار می رسد:
نخست: «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار» مصوب سال 1375 درماده 71 خود به صراحت اولین وظیفه شورای اسلامی شهر را انتخاب شهردار برای مدت 4 سال بیان داشته است و در تبصره 3 نیز پیش بینی شده است که شورای شهر براساس ضوابط و شرایط احراز صلاحیت شهرداران، این وظیفه را انجام می دهد و پس از تشخیص دارا بودن شرایط از سوی وزیر کشور، حکم شهردار تهران از سوی وی صادر می‌شود.
به موجب تبصره 4 این ماده، دوره خدمت شهردار صرفاً در صورت استعفای کتبی وی و تصویب شورا، برکناری بوسیله شورا وفق قانون، تعلیق طبق مقررات قانونی و فقدان هر یک از شرایط احراز به تشخیص شورای شهر خاتمه می‌پذیرد.
دوم: ماده واحده «قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» در سال 1395 به تصویب مجلس رسیده که در تبصره 5 آن پیش بینی شده است که به‌موجب این قانون صرفاً ماده 41 «قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت» مصوب 1384، ماده 91 «قانون استخدام کشوری» مصوب 1345، ماده 95 «قانون مدیریت خدمات کشوری» مصوب 1386 و بند ب ماده 65 «قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران» مصوب 1389 نسخ می‌شود.
سوم: در تیرماه 1396 «قانون اصلاح موادی از قانون شوراها و انتخابات شهرداران مصوب 1375 و اصلاحات بعدی» به تصویب می رسد که ماده 71 «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار» مصوب سال 1375 پس از تنقیح، دقیقا در ماده 80 این قانون قرار می‌گیرد.
چهارم: اخیرا «طرح اصلاح قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» به تصویب مجلس می رسد که صرفا تبصره 1 این قانون را دربر گرفته و معاونین وزرا، سفرا و استانداران از مستثنیات این قانون خارج شده و اصلاحات دیگری در تبصره فوق انجام می‌شود، منتهی سایر مقررات قانون «ممنوعیت بکارگیری بازنشستگان» سال 95 دست نخورده باقی می‌ماند.
با توجه به سیر قانونگذاری این قانون به روشنی و وضوح نمایان است که:
1- «قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» مصوب 1395 در تبصره 5 خود به صراحت قوانینی را که به موجب آن نسخ می‌شود را بیان داشته که هیچ‌گونه اشاره‌ای به ماده 71 «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار» سال 1375 و اصلاحات بعدی آن ننموده است.
2- یک سال بعد از تصویب قانون «ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» مصوب 1395 یعنی در سال 1396 «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار» مجدداً اصلاح شده و ماده 71 که فرایند و شرایط انتخاب شهردار را بیان کرده، بدون کم و کاست در ماده 80 بیان می‌شود که این خود حاکی از اراده صریح قانونگذار بر بقای این ماده است.
3- در اصلاحیه این قانون که اخیرا به تصویب رسیده است، صرفاً تبصره 1 اصلاح شده و متعرض تبصره 5 قانون که موارد منسوخه پیش بینی شده، نگردیده است.
با توجه به مراتب فوق و اینکه «اصلاحیه قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهردار» بعد از «قانون ممنوعیت بکارگیری بازنشستگان» به تصویب رسیده است که حاکی از اراده قانونگذار مبنی بر بقای فرایند و شرایط انتخاب شهردار به‌وسیله شورای شهر می‌باشد، لذا هیچ‌گونه تردیدی در اعتبار ماده 80 این قانون به‌عنوان مخصصی بر «قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» باقی نمی ماند.
مراتب به‌عنوان نظر اجماعی اعضاء شورای اسلامی شهر تهران که نظرات حقوقدانان برجسته نیز مؤید آن است، جهت استحضار ایفاد می گردد.
با احترام
محسن هاشمی رفسنجانی
پیرو تصویب «طرح اصلاح قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان» در مجلس شورای اسلامی و تأیید آن توسط شورای نگهبان رئیس شورای اسلامی شهر تهران برای ادامه فعالیت سید محمد علی افشانی شهردار تهران به وزیر کشور نامه نوشت.
با اجرایی شدن این قانون افشانی حدود 2 ماه فرصت دارد تا از ساختمان بهشت شهرداری تهران خداحافظی کند و فرد دیگری از سوی شورای اسلامی شهر تهران به عنوان شهردار تهران انتخاب شود.