«کری» زیرآب «ظریف» را زد

«جان کری»، وزیر امور خارجه سابق آمریکا در کتاب خاطراتش با عنوان «Every Day Is Extra» (“هر روز موهبتی دیگر است”) ادعا کرده «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه ایران هنگام «تفاهم هسته‌ای لوزان» در فروردین ماه ۱۳۹۴ قصد داشت از انتشار علنی سندی درباره مفاد این تفاهم جلوگیری کند.

ایران و گروه موسوم به ۱+۵ (پنج کشور عضو دائم شورای امنیت به علاوه آلمان) ۱۳ فروردین‌ ماه سال ۱۳۹۴ در شهر «لوزان» سوئیس با انتشار بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند به تفاهمی دست یافته‌اند که «چارچوب‌های» توافق هسته‌ای نهایی را مشخص می‌کند.

در این توافق که به «تفاهم هسته‌ای لوزان» مشهور شد، رئوس کلی مسائلی که قرار بود در توافق هسته‌ای نهایی گنجانده شوند، مشخص شده بود، مسائلی از قبیل حجم غنی‌سازی ایران، وضعیت مرکز غنی‌سازی فردو، تأسیسات آب سنگین اراک، تعداد سانتریفیوژها، اجرای پروتکل الحاقی و در نهایت رفع تحریم‌ها علیه ایران. این تفاهم، به علاوه ضرب‌الاجل ۱۰ تیرماه همان سال را به عنوان تاریخ انعقاد «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) قرار می‌داد.

جان کری در کتاب خاطراتش به روایت گفت‌وگویش با ظریف، اندکی قبل از حصول تفاهم لوزان پرداخته و ادعا کرده ظریف قصد داشته از انتشار سندی برای توضیح درباره مفاد این توافق جلوگیری کند.

کری می‌نویسد: «مطلع بودیم که اگر قرار است چیزی اعلام شود لازم است به زبان ساده و عامیانه توضیح دهیم بر سر چه چیزی توافق شده است. با حوصله، سندی را جمع‌آوری کردیم که در آن کلیات مفاد توافق‌شده معین شده بود. مشخص کردن لحن این سند، نیاز به مذاکره‌ای دیگر داشت که ساعت‌ها به طول انجامید.»

او اضافه کرده است: «سرانجام، وقتی که خیال همه‌مان آسوده شد، به جواد اطمینان دادم که این سند را تا بعد از برگزاری یک کنفرانس خبری مشترک در روز بعد، علنی نخواهیم کرد. او فریاد زد: “یک دقیقه صبر کن. قرار نیست این سند علنی شود!”»

وزیر خارجه سابق آمریکا در ادامه تصریح کرده است: «چیزی که می‌شنیدم، باورم نمی‌شد. گفتم “جواد، ساعت ۴ صبح است. ۱۸ ساعت برای مذاکره درباره تک تک کلماتش وقت صرف کرده‌ایم. اگر نمی‌خواهی دور دیگری از تحریم‌ها [علیه ایران] اعمال شود، این سند باید علنی شود و البته، علنی هم خواهد شد.»

او می‌نویسد سرانجام صبح روز بعد پیش ظریف رفته و او را درباره انتشار این سند قانع کرده است.

کری نوشته است: «صبح روز بعد رفتم تا ظریف را ببینم و واقعیت را برای او توضیح دهم. به او گفتم، اگر نتوانیم “فکت‌شیت” (رئوس تفاهمات) را منتشر کنیم، بهتر است عازم خانه شویم.»

طبق روایت کری، سرانجام ظریف با انتشار فکت‌شیت یا گزاره‌برگ آمریکایی موافقت کرده: «سرانجام پذیرفت. گفت: “لطفا درباره عبارت‌پردازی‌های آن دقت کنید. مبالغه نکنید. این را روشن کنید که این توافق است نه چیزی که شما دارید ما را مجبور به پذیرفتن آن می‌کنید. در غیراین صورت، ادامه کار خیلی دشوار خواهد بود.»

کری، می‌گوید، به درخواست ظریف احترام گذاشته است: «به درخواست او احترام گذاشتیم، هم در فکت‌شیت و هم در بیانیه علنی من برای رسانه‌ها. به عنوان مثال، حواسمان بود به جای اینکه بگوییم “ایران باید X را انجام دهد” بگوییم “ایران توافق کرده X را انجام دهد.»